Zabieg Credego u noworodków. Na czym polega?

Zabieg Credego to standardowy zabieg opieki okołoporodowej, który wykonuje się noworodkom tuż po przyjściu na świat. Na czym on polega i dlaczego w krajach zachodnich odstępuje się od stosowania tego zabiegu? Odpowiedź w artykule.

Zabieg Credego – co to jest?

Zabieg Credego wziął swoją nazwę od nazwiska profesora Carla Credego, znanego ginekologa i położnika. Crede w 1880 roku zaczął zakrapiać noworodkom oczy dwuprocentowym roztworem azotanu srebra. Okazało się, że dzięki temu uchronił dzieci przed groźnym zapaleniem spojówek spowodowanym zakażeniem bakterią powodującą rzeżączkę. Spowodowało to znaczy spadek zachorowalności u noworodków. Dziś w Polsce zabieg Credego jest wykonywany obowiązkowo u wszystkich nowonarodzonych dzieci.

Obecnie podaje się noworodkowi do każdego oka jedną kroplę 1% roztworu azotanu srebra w ciągu dwóch godzin po porodzie. Nie należy później przemywać oczu solą fizjologiczną, ponieważ spowoduje ona wytrącenie chlorku srebra. Zabieg jest stosowany zarówno u noworodków, które przyszły na świat siłami natury, jak i u noworodków, które urodziły się w wyniku cesarskiego cięcia. W Polsce zabieg stosuje się nieprzerwanie od 1933 r. Na świecie zabieg Credego znany jest od 1880 r. W niektórych krajach zamiast azotanu srebra stosuje się antybiotyki.

Po co stosuje się zabieg?

Zabieg Credego stosowany jest profilaktycznie przeciwko zapaleniu spojówek, które zostało wywołane rzeżączką. Zapobiega on przede wszystkim rzeżączkowemu zapaleniu spojówek. Wprawdzie podczas ciąży obowiązkowe jest badanie na obecność rzeżączki i teoretycznie, skoro badania wykluczają tę chorobę, to stosowanie zabiegu Credego nie jest konieczne. I tak właśnie dzieje się na Zachodzie. Niestety badania pokazują, że odkąd przestano stosować zakraplanie oczu noworodkom azotanem srebra, wzrosła zachorowalność na rzeżączkowe zapalenie spojówek.

Rzeżączkowe zapalenie spojówek

Ta niezwykle groźna choroba, wywoływana przez dwoinkę rzeżączki, jest bardzo groźna dla dziecka. Atakuje ona rogówkę gałki ocznej w ciągu 2-4 dni po porodzie, wywołując ostry stan zapalny, który nierzadko prowadzi do ślepoty. Choroba przebiega bardzo gwałtownie i może prowadzić do sepsy lub wywołać zapalenie opon mózgowych albo zapalenie stawów. Jeśli leczenie nie zostanie podjęte w odpowiednim czasie, malec może utracić wzrok. Do rzeżączkowego zapalenia spojówek dochodzi jednak bardzo rzadko. Niemniej jednak według specjalistów jest to najlepszy sposób ochrony oczu noworodka przed chorobą.

Na co działa roztwór azotanu srebra?

Azotan srebra skuteczny jest w przypadku zakażeń bakteryjnych. Niestety nie działa na chlamydię czy inne wirusy. Dlatego dzisiaj w szpitalach stosuje się także inne substancje. Tetracykilna lub erytromycyna to maści zawierające antybiotyk o większej skuteczności.

Azotan srebra powikłania

Zabieg Credego może powodować niewielkie powikłanie zwane chemicznym zapaleniem spojówek. Objawy ustępują samoistnie po około dobie i nie mają żadnych negatywnych następstw. W większości przypadków nie wymagają dalszego leczenia. Jeśli podrażnienie utrzymuje się, należy przemywać oczy dziecka wacikiem nasączonym w przegotowanej wodzie lub naparze z rumianku. Należy przy tym pamiętać o zachowaniu higieny. Jeden wacik na jedno oko. Oczka przemywamy od zewnątrz do wewnątrz – od kącika oka do nosa.

Stosowanie zabiegu Credego stało się w ostatnim czasie bardzo dyskusyjne ze względu na niski odsetek zachorowań na zapalenie spojówek. Azotan srebra nie chroni także przed chorobą wywołaną chlamydią. Zabieg nadal pozostaje w standardach okołoporodowych w wielu krajach na świecie i stanowi jeden z najlepszych środków ochrony oczu dziecka przed zapaleniem spojówek.