Ochrona wzroku przed światłem niebieskim – okulary blokujące światło niebieskie

Co to jest światło niebieskie i czy jest groźne?

Żyjemy w czasach, w których informacja zalewa nas praktycznie z każdej strony. Głównym nośnikiem informacji są ekrany urządzeń elektronicznych – smartfony, tablety, telefony, telewizory, ale również telebimy i inne sprzęty z wyświetlaczami. Rozwój technologii i bardzo duża dostępność elektroniki sprawiają, że sami chętnie inwestujemy w sprzęt i się nim otaczamy. W dużej mierze jego działanie ułatwia nam funkcjonowanie, pracę i rozrywkę, jednak długotrwała ekspozycja na działanie sztucznego światła, zwłaszcza niebieskiego ma również negatywny wpływ na nasz wzrok i zdrowie oczu.

Doskonałym przykładem tego jak bardzo jesteśmy uzależnieni od ekranów i wyświetlaczy był globalny lockdown związany z pandemią COVID-19. Zamknięci w czterech ścianach, z dala od bliskich i rozrywki, szukaliśmy pocieszenia przede wszystkim w telewizorach i smartfonach, które były naszym źródłem rozrywki, pracy, informacji, ale i narzędziem kontaktu, zapewniającym w tych trudnych czasach możliwość maksymalnej bliskości z rodziną i przyjaciółmi. Ale już przed pandemią nie było „różowo”. Współczesne pokolenia to dzieci urodzone w erze cyfrowej, które siłą rzeczy narażone są na skutki uboczne wielogodzinnego przebywania przed ekranami komputerów. Z komputerami uczymy się, pracujemy na nich, korzystamy z nich w miejscach użyteczności publicznej, nawet w autobusach  i pociągach. A smartfony to nieodłączne „elementy naszego organizmu”.

Niebieskie światło – co to jest

Tyle mówimy i słyszymy o niebieskim świetle, ale czy wiemy w ogóle czym ono jest? Jest to naturalna część światła słonecznego. Zalicza się je do światła widzialnego, które w niewielkich ilościach nie jest niebezpieczne czy męczące dla naszego wzroku. Jednak niebieskie pasmo świetlne, które znajduje się w zasadzie na skraju spektrum barw, cechuje się wysoką energią. Naukowcy są zgodni, że wysokoenergetyczne pasma świetlne, jeśli są długofalowo dostępne dla naszych oczu, mogą stanowić zagrożenie dla zmysłu wzroku.

Nasze oczy bardzo szybko pochłaniają sztuczne światło niebieskie. Pochodzi ono głównie z ekranów komputerów, smartfonów, tabletów, niektórych telewizorów, oświetlenia, a nawet żarówek LEDowych – jest go więc w naszej codzienności bardzo dużo. Urządzenia elektroniczne są dla nas niebezpieczne, ponieważ spędzamy z nimi codziennie bardzo dużo czasu. Niektórzy nawet kilkanaście godzin dziennie. Długotrwała ekspozycja na niebieskie światło bardzo negatywnie wpływa na nasz wzrok, ale nie tylko. Okazuje się, że również na inne organy i w zasadzie cały nasz organizm.

Na co oddziałuje niebieskie światło?

Organem, na przykładzie którego możemy zauważyć wpływ światła niebieskiego na nasz organizm są zdecydowanie oczy. Gdy nasze ciało ma dosyć, oczy stają się zmęczone i podrażnione, a wzrok zdaje się być „słabszy”. Jest to najczęściej zjawisko tzw. cyfrowego zmęczenia wzroku. Światło niebieskie nie jest wcale tak niepozorne, jak mogłoby się wydawać – może prowadzić do uszkodzenia oka i problemów ze wzrokiem. U wielu pacjentów, którzy nie chronią oczu następuje pogłębienie krótkowzroczności.

Światło niebieskie i niebiesko – fioletowe mogą znacząco obniżać jakość widzenia. Wysokoenergetyczne światło może przenikać przez rogówkę i soczewkę. Stamtąd krótka droga do bardzo wrażliwych na światło komórek siatkówki. Niestety, ekspozycja trwająca wiele godzin ma negatywny wpływ na procesy zachodzące w siatkówce oka. W rezultacie mogą zostać uszkodzone fotoreceptorów, co doprowadzi do zwyrodnienia plamki żółtej.

Warto jednak pamiętać, że do uszkodzenia wzroku nie dochodzi natychmiastowo i jest to proces stopniowy, powolny. Na początku mogą pojawiać się mroczki, a stopniowo również problemy z wyraźnym widzeniem. To już moment by reagować. Im szybsza reakcja, tym większe szanse na zahamowanie tego procesu i ochronę oczu. Jeżeli cokolwiek budzi Twój niepokój, zbadaj oczy u okulisty. W dzisiejszych czasach zalecenie o wizycie u okulisty raz na kilka lat jest już bardzo nieaktualne – jeśli pracujesz z komputerem, użytkujesz smartfona, a w domu – nawet od czasu do czasu – oglądasz telewizję, na wizytę u okulisty powinnaś/powinieneś wybrać się przynajmniej raz do roku.

Wpływ światła niebieskiego na organizm – zaburzenia snu i rytmu dnia i nocy

Jedną z podstawowych funkcji światła jest hamowanie wydzielania melatoniny. Melatonina to hormon, który reguluje nasze rytmy dobowe. Wieczorem melatonina skutecznie obniża temperaturę naszego ciała, glukozy, dzięki czemu możemy liczyć na spokojny sen. Wykorzystywanie sztucznego światła wieczorem i w nocy, wysyła do naszego zmęczonego ciała sprzeczne sygnały. Niestety, światło niebieskie tłumi melatoninę ponad dwa razy dłużej niż naturalne światło  dzienne. Właśnie dlatego, korzystanie z urządzeń emitujących światło niebieskie wieczorem jest niewskazane. Specjaliści sugerują, że na trzy godziny przed planowanym pójściem spać powinniśmy odstawić wszystkie urządzenia cyfrowe wymagające używania wzroku. Zaburzenia snu wynikające z ekspozycji na światło niebieskie prowadzą do rozregulowania naturalnego cyklu dobowego, to natomiast do problemów z zasypianiem. Niewyspany i zmęczony człowiek to sfrustrowany człowiek, który nie jest w stanie dobrze i efektywnie funkcjonować. Brak snu, zaburzenia funkcjonowania, zmęczenie mogą pogłębiać problemy takie jak cukrzyca, depresja, problemy z układem krążenia.

Wpływ światła niebieskiego na skórę

Funkcjonowanie w świecie pełnym urządzeń cyfrowych z jednej strony jest łatwe i przyjemne, jednak ma swoje ciemne strony. Niewątpliwie jedną z nich jest wpływ tych urządzeń na nasze zdrowie, samopoczucie, a nawet i wygląd. Od kilku lat wiemy o istnieniu zjawiska zwanego ’digital aging’, czyli cyfrowego starzenia się. Jest ono spowodowane właśnie nadmiernym użytkowaniem sprzętów emitujących światło. Wysokoenergetyczne światło niebieskie wnika w głąb skóry, przenika dużo głębiej niż promieniowanie UV. Oddziaływanie promieniowania światła niebieskiego porównywalne jest do promieniowania UVA i UVB. Będąc eksponowanym na światło niebieskie, do naszej skóry dociera zbyt wiele wodnych rodników, przez co skóra traci na elastyczności, staje się brzydka, szara, zmęczona. Jesteśmy przyzwyczajeni do ochrony oczu i skóry przed promieniowaniem UV, ale czy myślimy o ochronie skóry przed działaniem wysokoenergetycznego światła niebieskiego? Niestety najczęściej nie.

Cyfrowe zmęczenie wzroku

Długotrwałe  przebywanie ze sprzętami emitującymi światło niebieskie prowadzi do powstawania tak zwanego cyfrowego zmęczenia wzroku. Nerwy wzrokowe zbyt długo eksponowane na działanie światła niebieskiego kurczą się i rozluźniają non stop, by we właściwy sposób zogniskować obraz. W ten sposób nadwyrężają się, a oko staje się przemęczone. Cyfrowe zmęczenie wzroku objawia się na przykład bólami głowy i nieostrym widzeniem. U wielu pacjentów pojawia się także podrażenienie oczu, suchość lub łzawienie na skalę większą niż zwykle. Jeżeli pracujemy z komputerem lub smartfonem, spędzamy przed ekranem wiele godzin, obowiązkowo powinniśmy wprowadzić ochronę oczu.

Czy można wskazać bezpieczny poziom emisji światła niebieskiego?

Światło niebieskie jest naturalną składową światła słonecznego. Ono jest i towarzyszy nam czy tego chcemy, czy nie. Ludzkie oko potrafi sobie z nim radzić o ile… nie otrzymuje go w nadmiarze. Życie w dzisiejszych czasach sprawia, że 99% ludzi w społeczeństwach rozwiniętych niestety otrzymuje promieniowanie światła niebieskiego w nadmiarze. Niestety, ciężko wskazać poziom uznawany za bezpieczny. Grupą, która jest najbardziej narażona na negatywny wpływ światła niebieskiego są dzieci, które mają bardzo wrażliwe soczewki. Jest to jeden z powodów, który powinien uzmysłowić nam jak ważne jest ograniczanie użytkowania ekranów przez dzieci.

Jak chronić się przed nadmiarem niebieskiego światła?

Przede wszystkim starajmy się mądrze korzystać z urządzeń emitujących wysokoenergetyczne światło niebieskie. Jeśli to możliwe, zredukujmy ilość czasu spędzonego przed ekranami. Jeśli nie możemy zredukować czasu, to przynajmniej zmieńmy ustawienia ekranów i zainwestujmy w akcesoria ochronne. Dobrą praktyką, lecz trudną do osiągnięcia, jest wdrożenie zasady 20-20-20. Należy wedle niej robić częste przerwy w patrzeniu na ekran. Co 20 minut pracy, na około 20 sekund przenosimy wzrok o 20 stóp, czyli około 6 metrów. Chodzi o zachowanie zdrowego dystansu dla oczu.

Jedną z rzeczy, którą możemy zrobić dla naszych oczu jest zastosowanie specjalnych filtrów, które ocieplają wyświetlacz. Może to być ustawienie pod nazwą trybu czytania, night shift, night mood etc. Rozwiązaniem, które jest tanie i bardzo skuteczne, a do tego łatwe w zastosowaniu są okulary filtrujące szkodliwe światło niebieskie.

Okulary z filtrem światła niebieskiego – ratunek dla oczu

Na rynku już jakiś czas temu pojawiły się specjalne okulary z filtrem światła niebieskiego, które są bardzo dobrą opcją dla wszystkich. Dopasować można je zarówno do oczu dziecięcych jak i dla dorosłych. Jeżeli intensywnie korzystasz z urządzeń cyfrowych, pracujesz komputerem, a Twoje oczy są trwale eksponowane na działanie światła niebieskiego, takie okulary powinny stać się Twoim przyjacielem. Posiadające specjalną powłokę antyrefleksyjną, która zawiera filtr wycinający szkodliwe światło niebiesko-fioletowe. Okulary z filtrem światła niebieskiego występują w dwóch wariantach – na noc i na dzień, dopasowując ochronę oczu do rytmu dobowego. Nie musisz obawiać się  o wygląd – większość okularów tego typu ma uniwersalne, ponadczasowe oprawy, pasujące do każdej twarzy.